Makula deliği, gözde keskin ve renkli görmeyi sağlayan merkezi retina bölgesindeki deliktir.
Makula deliği kimlerde görülür?
Makula deliği genellikle 50 yaşından sonra görülür. Hastalık sıklıkla kadınları tutar, olguların üçte ikisi kadındır.
Makula deliğinin nedeni nedir?
Makula deliği, yaşlanmanın doğal bir süreci olarak vitreus yapısının bozularak makuladan ayrılması sırasında oluşur. Retina yüzeyinde kalan vitreus kalıntısı kasılıp büzüşerek makula ve foveayı dışa doğru çeker. Bunun sonucunda delik tarzı doku kaybı oluşur. Makula deliği daha seyrek olarak göz travması, yüksek miyopi, göz içi iltihaplanması, retina dekolmanı ve diğer göz hastalıklarına da bağlı gelişebilir.
Makula deliğinin belirtileri nelerdir?
Makula deliği başlangıçta görme merkezinde çarpık görme ve bulanık görme şeklinde bulgu verir. Deliğin haftalar ve aylar içerisinde büyümesiyle merkezi görme ciddi şekilde etkilenir. Makula deliği olan hastalar görüşlerinin tam orta noktasında değişiklikler hissederler. Bu değişikler erken evrede düz çizgilerde kırılma, dalgalanma (metamorfopsi) şeklinde olurken ileri evrelerde görme merkezinde sabit bir leke (skotom) görme şeklinde olur. Hastalık genellikle tek gözü tutmakla birlikte %10 vakada diğer göz de etkilenir. Eşlik eden retina dekolmanı yoksa periferik görme genellikle etkilenmemiştir.
Makula deliği kalıcı görme kaybı yapar mı?
Tedavi edilmeyen makula deliği 50 yaş üstü yetişkinlerde geri dönüşü olmayan merkezi görme kayıplarının sık sayılabilecek sebeplerinden biridir.
Makula deliği tanısı nasıl konulur?
Makula deliği tanısı için göz muayenesini takiben damlalı göz dibi (göz arkası) muayenesi yapılır. Makula deliğinden şüphelenilen hastalara göz tomografisi olarak bilinen, ışık dalgaları kullanarak retinanın görüntülenmesini sağlayan ve hiçbir yan etkisi olmayan optik koherens tomografi (OCT) uygulanır. OCT ayrıca makula deliği oluşumu riskini değerlendirmek için diğer gözdeki vitreomaküler ara yüzey ve dış retina tabakalarının detaylı değerlendirilmesine de olanak tanır.
Makula deliğinin tedavisi nedir?
Tek tedavi yöntemi cerrahidir.
Uygulanan cerrahi işlemin başarısı çok yüksektir. Ancak tam olarak fonksiyonel iyileşmenin sağlanması için aylar gerekebilir. Vitrektomi olarak adlandırılan cerrahide göz içindeki vitreus boşaltılır ve peşinden deliğin kapanması için arka göz boşluğuna gaz enjekte edilir. Hasta ameliyatı takiben ortalama 5 gün boyunca yüz üstü yatar. Böylece gazın makulaya baskı yapması ve deliğin kapanması sağlanır. Enjekte edilen gaz 2 ile 6 hafta arasında kademeli olarak kendiliğinden geri emilirken, vitreus kavitesi göz tarafından üretilen sıvı ile dolmaktadır.
Makula deliği cerrahisi sonrası en sık karşılaşılan komplikasyon nedir?
Makula deliği cerrahisi sonrası katarakt gelişmesi veya mevcut kataraktın ilerlemesi oldukça sık karşılaşılan bir durumdur.