Katarakt

Katarakt nedir?

Normalde şeffaf olan doğal göz merceğinin şeffaflığını yitirerek bulanıklaşmasına, opak-beyazımsı bir görünüm almasına katarakt denir. Lens bulanıklaşıp opaklaştığında, retinaya ulaşan görüntü bulanıklaşır ve görme etkilenir.

Katarakt kimlerde görülür?

Katarakt genellikle bir yaşlılık hastalığıdır. Hastaların %90'ı 60 yaşın üzerindedir. Ancak katarakt her yaş grubunda görülebilir. Örneğin yeni doğan bebeklerde doğuştan katarakt adı verilen bir katarakt türü görülebildiği gibi çocuklarda, gençlerde ve orta yaşlılarda da katarakta rastlanabilir.

Kataraktın nedeni nedir?

Katarakta yol açan nedenler çok çeşitlidir. Kataraktın en yaygın tipi yaşa bağlı olarak ortaya çıkar. 50 yaşın altındaki kişilerde görülen kataraktlarda altta yatan bir sebep aranmalıdır. Bu tür kataraktlar kalıtsal olabileceği gibi şeker hastalığı gibi metabolik bozukluklar, travma, geçirilmiş göz ameliyatı ya da göz içi enjeksiyonu, radyasyona maruz kalma, korumasız olarak uzun süre güneş ışığı altında bulunma veya kortizon ve benzeri ilaç kullanımı ile ilişkili olabilir.

Kataraktın belirtileri nelerdir?

Katarakt tedavi edilebilir görme kaybının en önemli sebeplerinden biridir. Katarakta bağlı şikayetler yavaş gelişir ve ağrısızdır. Sıklıkla ilk olarak rutin göz muayenesi sırasında teşhis edilir. Kataraktın en sık bulguları ağrısız bulanık görme, ışıktan rahatsızlık ve renklerin soluk ya da sarı görülmesidir. Yaşa bağlı kataraktların çoğunda hastalığın ilerlemesi yıllar sürebilir. Gençlerde ve diabet hastalarında hastalığın ilerleme süreci kısa sürebilir. Kişilerde kataraktın nasıl bir hızla ilerleyeceğini önceden kestirmek mümkün değildir.

Katarakt bir gözden diğerine geçmez ama birçok insanın her iki gözünde de katarakt vardır.

Katarakt kalıcı görme kaybı yapar mı?

Kataraktla ilgili olarak pek çok yanlış bilgi mevcuttur. Katarakt gözün üzerinde bir film değildir. Katarakt bir gözden diğerine atlamaz. Hastalık ilerlediğinde geri dönüşümsüz körlüğe sebep olmaz.

Katarakt tanısı nasıl konulur?

Katarakt tanısı biomikroskopik göz muayenesi sırasında rahatlıkla konulur.

Kataraktın tedavisi nedir?

Kataraktı iyileştiren veya önleyen hiçbir ilaç veya diyet yoktur. Ultraviyole ışınlarına karşı koruyucu olması açısından güneş gözlüğü kullanmak kataraktın gelişimini yavaşlatabilir. Katarakt tedavisinin tek yöntemi cerrahi müdahaledir. Kornea, retina ya da optik sinir problemi olmayan hastalarda %95’in üzerinde katarakt cerrahisi ile görme artışı sağlanır. Katarakt belirtileri hastayı rahatsız etmediği durumlarda müdahale gerekmeyebilir veya bir süre beklenebilir.

Bazen gözlük numarasında yapılacak küçük bir değişiklik hastaya faydalı olur.

Katarakt ameliyatı öncesi ameliyatta yerleştirilecek lens numarasının doğru bir şekilde saptanması oldukça önemlidir. Katarakt cerrahisinde cerrah, Fako cihazı (fakoemülsifikasyon yöntemi) ile titreşen ses dalgaları yardımıyla kataraktı göz içerisinde kırar, parçacıkları emerek temizler. Bundan sonra göz içine kolay katlanabilir kalıcı göz içi mercek yerleştirilir. Bu cihaz sayesinde tüm işlemler çok küçük bir kesiden gerçekleştirildiği için dikiş gerekmez, iyileşme hızlı olur. Bu da hastanın günlük faaliyetlerine bir an önce dönmesini kolaylaştırır.